brazilië – upside down: paragliden – poging II

reisavontuur in brazilië – 2006

Hoe heerlijk moet het zijn om een vogel te zijn. De vrijheid, de frisse lucht, het feit dat je automatisch een helicopterview hebt vanuit de lucht. Om in de buurt te komen van het gevoel dat een vogel moet hebben, laat ik me tijdens mijn reis naar Nieuw-Zeeland uit een vliegtuig gooien om te skydiven, beklim ik in India een besneeuwde berg voor een poging tot (Indian style) paragliden en doe ik dat laatste in Brazilië nog een keer dunnetjes over – maar dan zonder zelf de berg op te hoeven klimmen.  Maar of het nou hetzelfde voelt als een vogel zijn? 

favella party

Mijn paraglide-sprong in Manali, het noordwesten van India, blijkt slechts een voorproefje te zijn van iets veel mooiers. Wanneer ik een paar jaar later in Brazilië zit en Rio de Janeiro bezoek, hoor ik dat je hier heel goed (en non-Indian style) kunt paragliden. Ik besluit ter plekke er nog een keer voor te gaan. Manali was het voorproefje, dit is het echte werk. En dus boek ik voor de dag erna een sprong vanaf een van de mooiste bergen van Rio. Rio here I come! Voor het zo ver is, ga ik echter nog even op pad. Er is die avond namelijk een favella party, waarvoor ik ben uitgenodigd. Wellicht is een feestje niet de beste voorbereiding op mijn actie van morgen (paragliden met een kater; ik word al misselijk als ik eraan denk), maar ik heb nu eenmaal zin om uit te gaan. En waar kan dat beter dan hier in Rio?

Het feest wordt gegeven in een groot warehouse, dat midden in de favella ligt. We rijden er naatoe met veertig westerlingen en staan even later binnen tussen ruim drieduizend locals. Dat zou unheimisch kunnen aanvoelen, maar doet het niet. Iedereen integreert met elkaar, waarbij uiteraard de Braziliaaanse mannen het voortouw nemen. Net als in Suriname destijds, zijn de lokale vrouwen vooral bang dat wij hun man inpikken – en kijken ons daarom af en toe een beetje vals aan. Willen we vannacht heelhuids thuiskomen, dan moeten we dus vooral geen Braziliaan afpakken van een Braziliaanse.

schimmige straten

Dat Brazilianen kunnen feestvieren, wist ik al. Maar dat daarbij rijk en arm, donker en blank door elkaar heen feesten, is wél nieuw voor mij. Ik kom die avond in contact met een blonde Braziliaan, die acteur blijkt te zijn in een nationale soap. Hij bevestigt wat ik eigenlijk al de hele avond ervaar: favella parties zijn hier de bom, ook voor Brazilianen die zelf hier niet wonen. Door die mix is het juist een super feestje, waar iedereen uit zijn dak gaat. Wanneer er ook nog vuurwerk afgestoken wordt, heb ik  heel even het gevoel in de Westergasfabriek in Amsterdam te staan, tijdens technofeest Awakenings.

De volgende dag heb ik gelukkig pas in de loop van de middag afgesproken om te gaan paragliden. Tijd genoeg om te ontnuchteren en de metro te nemen naar het centrum van Rio, samen met een meisje dat ik hier in Rio heb leren kennen. Een prima idee zou je denken. Totdat we midden in het centrum staan, met heel veel mooie gebouwen om ons heen, en het opeens uitgestorven is. Het voelt bijna surrealistisch, zoals de scene in de film Vanilla Sky – waarin Tom Cruise midden in New York loopt en er opeens geen auto´s of mensen meer om hem heen zijn. Het is stil, er beweegt niets en je kunt bijna een spelt horen vallen. Dan weet je dat je droomt óf dat er iets niet klopt en grondig mis is. Dat laatste gevoel hebben we opeens allebei. Nu zijn Braziliaanse steden überhaupt een beetje moeilijk in te schatten qua veiligheid: doordat de favella´s grenzen aan ‘normale’ wijken, kan het zo zijn dat je van de ene op de andere seconde in een totaal verkeerde straat terecht komt. De ene straat is vol mooie winkels en high class people, in de volgende wordt op straat crack gerookt en drugs gedeald, zijn de huizen vervallen en ligt de vuilnis op straat. Dat is de rare realiteit van het leven in Rio. Zelfs in poshy wijken als Ipanema en Leblon heb je favella´s om de hoek. Sterker nog: de grootste favella van Rio (en de twee na grootste van Zuid Amerika), Rochinha, ligt naast Leblon.

als in een droom

Het is dus best lastig om te weten waar je precies wel en (vooral) níet moet rondlopen in deze stad. Opeens zitten we dan ook op de verkeerde plek, op het verkeerde tijdstip. Midden op de dag, maar daarom niet minder eng. We beseffen dat allebei precies tegelijk. Terwijl we onze weg terug proberen te vinden naar het betere deel van de buurt, lopen we door aantal a-relaxte straten vol met junks en zwervers. Ik ben opeens blij dat we met zijn tweeën zijn; voor hetzelfde geld had ik hier in mijn eentje gelopen. Een kwartier later zijn we opeens weer in een straat waar bussen rijden en mensen lopen. Ik ben nog nooit zo blij geweest met triviale dingen als bussen en mensen. Een paar minuten later zitten we op een superleuk terras, naast het theater waar op dat moment het Rio Filmfestival wordt gehouden en de rode lopers uitliggen. Wat een contrast.

Als ik die middag de berg op rijd om te gaan paragliden, heb ik het gevoel dat ik er al een hele dag op heb zitten. Gelukkig hoef ik zelf weinig te doen, behalve van de bergtop af te rennen tot ik in de lucht hang. De berg waar ik vanaf moet rennen is prachtig, gevuld met tropisch regenwoud. Terwijl ik ophoog rijd met de auto, besef ik dat deze stad dus écht alles heeft. Een geweldig klimaat, heerlijke stranden, geweldige natuur, bergen, vette clubs en sprankelende mensen. Je zou bijna gaan emigreren. Het is dat ik Portugees geen mooie taal vind. En dat de meeste bedrijven (en dus de meeste werkgelegenheid) niet hier, maar in Sao Paulo zitten – en emigreren daarnaartoe me nou juist níet heel aantrekkelijk lijkt, ondanks haar briljante nachtleven. Maar voor nu hoef ik daar niet over na te denken.

harmonisch geheel

In tegenstelling tot bij het paragliden in India is alles hier in Rio behoorlijk professioneel geregeld.  Dat zit ‘em niet alleen het feit dat ik de berg niet hoef op te lopen (zoals in India), maar  ook in de solide voor- en nabereiding van mijn sprong van de berg. Het voelt (daardoor?) bijna natuurlijk om zo hard als ik kan van de bergtop te rennen, zonder dat er daarna nog iets is om me van de dood te behoeden – behalve een stel opgebonden ‘vleugels’.  Eenmaal in de lucht, ziet de wereld onder me eruit als een droom. Alles klopt. Zo zijn er de groene bergen, vol met tropisch regenwoud  en de prachtige meren, die de stad in wijken opdelen. Dominant vanuit de lucht zijn verder de hoge gebouwen, die van Rio een miljoenenstad maken. En direct daarnaast de favella’s, onderaan de verschillende heuvels die de stad rijk is. Het witte zandstrand met de joggers en de azul-blauwe zee, waar een paar bootjes in ronddobberen, maken het luchtplaatje compleet. Het ziet er zo harmonisch uit, dat je bijna zou vergeten dat er op het strand van Rio een strikte hiërarchie heerst, waarbij iedere doelgroep zijn of haar eigen stukje strand heeft – dat gemarkeerd is met een nummer. Een soort kaste systeem, maar dan Brazilian style.

Omdat je met paragliden relatief ontspannen door de lucht zweeft, heb je tijd om de wereld te observeren vanuit een ander perspectief. Je kunt er letterlijk even bovehangen en reflecteren. Een soort natuurlijke helikopterview, letterlijk en figuurlijk. Het geeft een kick en is tegelijkertijd rustgevend en relaxt. Behalve dan de harde landing terug op aarde, die gepaard gaat met veel adrenaline en een fiks aantal scherpe bochten naar links en rechts. Ik gil tot ik schor ben, maar het is op geen enkel moment echt eng op een vervelende manier. 

strandsysteem

Eenmaal terug op aarde, lijkt het alsof ik maar een minuut in de lucht heb gehangen. Maar het was toch echt een kwartier. De tijd heeft blijkbaar heel even stil gestaan. Daarmee komt paragliden het meest in de buurt van het gevoel dat een vogel zal hebben als hij in de lucht hangt. Zonder stress, zonder gedachten. Heerlijk. In plaats van uit te rusten op een takje, zoals een vogel zou doen, neem ik mezelf voor om na afloop lekker even op dat mooie strand te gaan liggen dat ik vanuit de lucht geobserveerd heb. Alleen nog even opzoeken bij welk strandnummer ik me mag neerplanten zo. Dat is dan weer een beetje jammer en typisch iets wat mensen bedacht hebben. I wish I was a bird after all