japan – schoolgirl fetisj

reisverhaal in japan – 2011

Japan heeft al decennialang een fascinatie voor schoolmeisjes. Als gevolg daarvan zie je overal in het Japanse straatbeeld seksueel getinte beelden van kinderen. Tot 2014 is het bezit van kinderporno er zelfs legaal, wat duidelijk iets zegt over de mindset van veel Japanners rondom dit onderwerp. De wet die kinderpornografie verbiedt is er inmiddels een paar jaar, ook al lijkt die maar weinig veranderd te hebben aan het straatbeeld. Op het moment dat ik er rondloop met mijn eigen baby is de wet er nog niet – en valt mijn mond open van verbazing als ik zie hoe pedofilie en kindermisbruik er genormaliseerd zijn. Dit kan niet waar zijn, denk ik nog – maar dat is het helaas wel.

lolita complex

Vanaf het moment dat we Tokio via de hippe wijk Shibuya binnen rijden met de bus, is het duidelijk: deze stad prikkelt je zintuigen op alle mogelijke manieren. Er gebeurt heel veel tegelijkertijd: overal hangen flikkerende neonborden, er raast verkeer aan alle kanten van de weg en er is een kakofonie van geluiden. In al die drukte en chaos valt ons direct ook iets anders op, namelijk hoeveel meisjes er rondlopen in een schooluniform – terwijl het vandaag zaterdag is en de scholen gesloten zijn. Het lijkt erop dat de meisjes deze kleding voor een ander doel aan hebben en dat fascineert me onmiddellijk.

Wanneer we in ons onderkomen gearriveerd zijn, een typisch Japanse ryokan, zoek ik op wat het verhaal is achter de schoolmeisjes. Het blijkt geen fraai verhaal te zijn. Sterker nog: naarmate ik er meer over lees en leer, besef ik dat de manier waarop Japanners met hun scholieren omgaan grenst aan kindermisbruik – en in heel veel gevallen die grens zelfs ver voorbij gaat. Wat aan het verhaal ten grondslag ligt, is het Lolita Complex dat veel Japanse mannen schijnen te hebben: de seksuele aantrekking tot jonge en puberale meisjes, in Japan algemeen bekend als lolicon.

maagdelijk & onschuldig

Japanners hebben een overduidelijke fascinatie voor alles wat jong, lief en schattig is – en dus ook voor de maagdelijkheid en onschuld van kinderen.  Het Lolita Complex is op alle mogelijke manieren verweven in het dagelijkse leven van Japanners. Zet er de televisie aan en je ziet groepen schaars geklede kinderen en tienermeisjes, die zingen of dansen op muziek. Kijk in een boekwinkel en je vindt er fotoboeken met kinderen in badkleding die sensueel de camera in staren. Kijk op straat omhoog en je vindt er neonborden met daarop meisjes met grote kinderogen, die van alles aan de man brengen: van muziek en pornografische stripboeken, tot restaurants of zelfs gebruikt ondergoed.

Die fascinatie voor jonge meisjes en de bijbehorende maagdelijkheid en onschuld wordt in Japan op elke mogelijke manier uitgebuit. Vaak betreft het daarbij schoolmeisjes in uniform. Het Japanse joshi kosei, afgekort JK, betekent middelbare scholiere en is een begrip in Japan. Er is zelfs een straat in Tokio naar vernoemd: de ‘schoolmeisjessteeg’: JK street. Tienermeisjes in schooluniform zoeken hier op straat klanten, om diverse diensten aan te verkopen – en worden daarbij nauwlettend in de gaten gehouden door de (uiteraard mannelijke) bazen die om hen heen staan. De diensten die de meisjes verlenen, variëren van relatief onschuldig de toekomst voorspellen tot (fysiek) één op één-contact, zoals het geven van massages of hand in hand lopen. Samen iets gaan drinken is zeker ook een optie. Betaalt een klant genoeg, dan mag deze in sommige gevallen zelfs op je schoot slapen of andere fysieke diensten verlenen.

te korte rokjes

Overigens heb ik deze informatie niet van de meisjes zelf: hen mag je namelijk op geen enkele manier benaderen om vragen te stellen. Terwijl de meisjes op straat wachten op klanten, staan zij in hun veel te korte rokjes duidelijk te vernikkelen van de kou. Het hele proces ziet er vanaf een afstandje ziek uit. Het neigt wat mij betreft enorm naar prostitutie van minderjarigen – ook al komen er (officieel) geen seksuele handelingen aan te pas. Het is in Japan echter legaal en de normaalste zaak van de wereld.

Naast de diensten die op straat worden aangeboden door de schoolmeisjes, zijn er in Japan zo’n driehonderd speciale JK cafés – waar maar liefst zo’n vijfduizend Japanse middelbare scholieren werken. Zij zijn daar vooral om oudere mannen te plezieren, die er komen om tegen betaling te kunnen kletsen met de jonge meiden die er werken. Dit alles onder het genot van alcohol, die in de entreeprijs is inbegrepen. Voor ongeveer dertig euro krijg je als klant bij binnenkomst een drankje én een half uur de tijd om te kletsen met het meisje van je keuze.

meisjes uitkiezen

Het klinkt bijna als een bordeel, waar je als man voor een bepaald bedrag een meisje mag uitkiezen om alles mee te doen. Alleen gaat het hier om meisjes van vaak pas veertien of vijftien jaar – en dus niet om volwassen vrouwen. Hoe kan het in godsnaam dat dit in Japan de normaalste zaak van de wereld is? Of zie ik het allemaal veel te ernstig in en komen er vooral eenzame mannen af op dit soort cafés, op zoek naar wat onschuldige chit-chat over alledaagse onderwerpen?

Als vrouw kan ik zelf niet de proef op de som nemen om te zien hoe de sfeer in zo’n JK café is. In plaats daarvan bekijk ik een aantal documentaires die over het onderwerp gemaakt zijn. Niet eens met een verborgen camera, maar gewoon met toestemming van de café-eigenaar overigens. Dat laatste bevestigt dat er  niet geheimzinnig over wordt gedaan en alles volledig legaal verloopt, volgens de regels van de Japanse wet.

flirterige sfeer

Ik ben na het bekijken van de documentaires nog meer geschokt dan ik al was. Er blijkt een ronduit flirterige sfeer in de JK cafés te hangen, waarbij seks overduidelijk een onderwerp van gesprek is. Dit is overigens niet in alle gesprekken het geval, zo voegt een meisje er snel aan toe. Seks staat in veel gesprekken echter wel centraal, aldus de tiener die hier – net als de andere meisjes in het café – een paar middagen per week doorbrengt als bijbaantje na school.

Wat het meisje zegt, wordt ondersteund door alles wat ik lees en bekijk over de JK cafés. Veel meisjes die zijn afgeluisterd of geïnterviewd, rapporteren gesprekken met een seksueel getinte lading. Heel erg verbazen doet me dat niet. De meisjes worden namelijk duidelijk ingehuurd als lustobject. Het feit dat ze in hun schooluniform met korte rokjes en nauwgesloten blouses volwassen (en veelal oudere) mannen moeten entertainen, is daarvan het bewijs. Het voelt voor mij als buitenstaander dan ook extreem ongemakkelijk om de meisjes op die manier bezig te zien. De klanten daarentegen schamen zich nergens voor.

lustobject

Naast de meisjes in de JK straat en JK cafés, zijn er ook speciale JK bands, waarin schoolmeisjes te boeken zijn met een muziekoptreden. Terwijl de meisjes eruit zien als kleine puppies, bestaat het publiek vooral uit mannen die minimaal twee of drie keer zo oud zijn. Ze juichen mee met elk liedje en lijken het hele repertoire van A tot Z te kennen. De meeste fans hebben in zo’n JK band een favoriet meisje; zij kunnen na de show tegen extra betaling met dat meisje een persoonlijke meet & greet aanvragen. Geen probleem wanneer die persoon een tiener is, die simpelweg verliefd is op een meisje uit de band en ‘hoi’ tegen haar wil zeggen. Maar er staan óók mannen tussen die oud genoeg zijn om hun vader of opa te zijn – en dat voelt al gelijk een stuk minder oké.

De vraag is daarbij vooral hoe ver de meisjes in de JK cafés, JK straat en JK bands gaan om hun klanten te plezieren. Wat gebeurt er bijvoorbeeld precies wanneer een schoolmeisje in  JK street gaat wandelen met een oude man en die haar een oneerbaar voorstel doet tegen een goede financiële beloning? Naast reguliere producten als een massage en hand in hand wandelen, blijkt er ook een zogeheten ‘geheime menukaart’  te zijn, die een range van verschillende seksuele handelingen bevat.

geheime menukaart

Hetzelfde geldt voor veel JK cafés – die daarmee in feite verkapte kinderbordelen zijn. In veel gevallen wordt het in JK street aan de klant en de tiener samen overgelaten ‘hoe ver men met elkaar wil gaan’ tijdens de (betaalde) wandelingen die zij met elkaar maken. Het lijkt een grijs gebied, waar niet over gepraat wordt. In de praktijk lopen meisjes echter vaak genoeg tegen dit soort kwesties aan, aangezien de sfeer er heel seksueel geladen is. Overigens is reguliere prostitutie verboden in Japan; ‘gewone’ bordelen zijn hier dus officieel niet. Het oudste beroep ter wereld bestaat echter overal – en dus ook hier in Japan.

Ter vervanging van reguliere bordelen heb je in Japan zogenaamde love hotels, waar je als klant een kamer kunt huren voor een uur. Zo ook in Tokio, waar je zelfs een hele straat hebt die hieraan gewijd is: de Dogenzaka, algemeen bekend onder de naam Love Hotel Hill. Overigens worden deze óók gebruikt door toeristen en Japanse stelletjes die nog bij hun ouders wonen, maar daar geen privacy hebben. De uithangborden van deze hotels spreken echter boekdelen over de doelgroep waar zij zich primair op richten. Erop afgebeeld staan jonge schoolmeisjes in uitdagende kostuums en poses. Drie keer raden wie deze kamers van een uur dan ook het vaakst zullen bezoeken. Juist.

love hotels

Schoolmeisjes die een stuk gaan wandelen met hun klant, komen hier uiteindelijk vaak terecht – aldus een geïnterviewd meisje, dat ergens in de stad in een JK café werkt. De JK cultuur leidt in de praktijk dan ook regelmatig tot prostitutie van minderjarigen. Overigens moeten mannen wel veel dieper in hun buidel tasten wanneer ze seks willen hebben met een minderjarige, ter compensatie voor het feit dat het eigenlijk illegaal en dus gevaarlijk is. Daarmee wordt seks met een tiener ook nog eens verheven tot een soort statussymbool. Kan het nog zieker?

Een ander Japans fenomeen waarin de houding richting minderjarigen duidelijk naar voren komt, is chaku-ero: erotische en zeer suggestieve fotografie van jonge meisjes en kinderen. Chaku-ero doet aan als kinderporno, maar wordt juridisch niet op die manier geïnterpreteerd. Zolang er geen blote genitaliën, billen of borsten te zien zijn op de foto’s, is alles geoorloofd – ongeacht de leeftijd van de persoon die gefotografeerd wordt. Het betekent in feite carte blanche voor de fotograaf en levert foto’s op die over het algemeen zeer suggestief en seksueel getint zijn.

suggestieve fotografie

Kinderen die hun rokje omhoog doen en hun onderbroek laten zien. Peuters die in slechts een klein bikini’tje op de foto staan en uitdagend in de camera kijken. Meisjes van tien jaar, die in een schooluniform met getuite lippen op een blokfluit zitten te spelen. On-ge-loof-lijk maar maar: dit mag in Japan. Sterker nog: het is een enorme business, waar zelfs de moeders van die kinderen aan meewerken. De kans is groot dat de afnemers van deze foto’s pedofiel zijn – maar dat maakt de Japanse overheid en de chaku-ero-fotografen blijkbaar niet uit.

Naast de JK industrie en chaku-ero is ook de Japanse manga stripboekenserie een goed voorbeeld waaruit blijkt hoe genormaliseerd kindermisbruik is in Japan. Mangastrips zijn enorm populair in Japan; de omzet ervan betreft zo’n twee miljard euro per jaar. In de strips komen zo ongeveer alle mogelijke onderwerpen aan bod – waaronder ook incest en kinderverkrachting. De overheid heeft de strips geprobeerd te verbieden, maar de tekenaars (die zichzelf graag kunstenaars noemen) verschuilden zich onder hun recht op vrijheid van meningsuiting en kwamen daarmee weg. Er was immers geen echt kind misbruikt voor de productie van de strips.

pedofiele mangastrips

Naast het feit dat er kinderporno in staat afgebeeld, is ook de man/vrouw-verhouding in de strips iets dat opvalt. Zo wordt in vrijwel elke strip een stereotypering gebruikt van de wilskrachtige man en het kleine, onschuldige meisje (ofwel kind) dat zich moet voegen naar de wensen van die dominante man. De tekeningen zijn zeer expliciet en er blijft dan ook niets aan het toeval over.

Zo ligt er in de winkel een striptekening waarin een grote, harige mannenhand wordt afgebeeld in de vagina van een peuter. Er mag dan geen ‘echt’ kind voor misbruikt zijn, het lijkt wel aan alle kanten kindermisbruik te normaliseren en stimuleren. Dat dit in Japan getolereerd én in boekhandels openlijk verkocht wordt, zegt dan ook wat. Overigens moet er bij een tekenaar ook wel echt een (seksueel) steekje los zitten om zoiets überhaupt te (willen) tekenen. Maar dat terzijde. 

gebrek aan hulp

Hulp voor de meisjes die misbruikt zijn, is er bijzonder genoeg bijna niet. Zo zijn er geen officiële welzijnsorganisaties die zich bijvoorbeeld richten op meisjes die werkzaam zijn in de JK industrie. Sterker nog: de overheid heeft op het moment dat wij in Japan zijn geen enkele instantie die pro-actief optreedt tegen JK-uitbuiting. En dat is op zijn minst opvallend, gezien de aard van het werk en het grote aantal tieners dat in die business werkzaam is.

Tegelijkertijd zijn veel Japanse tieners naïef. Zij hebben daardoor zelf vaak niet door dat hun werk in de JK industrie een gemakkelijk opstapje is om in de prostitutie terecht te komen. De overheid zou op zijn minst moeten ingrijpen in de vorm van educatie. Bijvoorbeeld door te benadrukken dat meisjes méér zijn dan een seksuele merchandise voor mannen én dat zij zich (dus) nooit zouden moeten laten verleiden om in te gaan op oneerbare voorstellen. Maar die educatie is er niet.

druppel op gloeiende plaat

Sterker nog, tot de zomer van 2017 deed de Japanse overheid überhaupt weinig om kindermisbruik te voorkomen of kinderporno-criminelen op te pakken – ondanks het relatief recente kinderpornoverbod dat het land een paar jaar eerder heeft ingevoerd. Zij rolde heel af en toe voor de show een JK café op en meette dat dan breed uit in de media – terwijl ondertussen honderden andere JK cafés gewoon openbleven en hun jonge verkoopwaar openlijk tentoonspreidden.

Landelijk gezien zijn er in Japan inmiddels ruim duizend arrestaties geweest rondom de productie van kinderporno; het aantal veroordelingen is echter extreem laag. Zo hebben er landelijk maar 37 veroordelingen plaatsgevonden tussen medio 2015 en 2016 – ongetwijfeld niet meer dan een druppel op een gloeiende plaat. Ter vergelijking: in het Verenigd Koninkrijk werden in diezelfde periode vijfduizend arrestaties verricht, waaruit bijna vijfhonderd veroordelingen volgden.

erotische foto’s

Het aantal veroordelingen is in Japan onder andere zo laag, doordat de criteria om een kindermisbruiker op te pakken er zeer streng zijn. Zo worden in Japan overtreders pas opgepakt wanneer de identiteit van het slachtoffer(tje) is vastgesteld, dit slachtoffer(tje) aangifte heeft gedaan én er voldoende bewijs is om een veroordeling te kunnen garanderen. Hierdoor komt zo ongeveer elke pedoseksueel weg met de misdaden die deze pleegt.

Onder enorme druk van de Verenigde Naties is in juli 2017 gelukkig wél een nieuwe Japanse wet in werking getreden, die het minderjarigen verbiedt om in JK cafés te werken als hostess. Het is een duidelijke stap in de goede richting – net zoals de wet uit 2014 dat was. Er zal ongetwijfeld in veel gevallen mee voorkomen worden dat oudere mannen schoolmeisjes op een uitgekookte wijze steeds verder laten gaan in het verlenen van erotische diensten.

clandestiene prostitutie

In hoeverre de wet ook echt gehandhaafd wordt, is echter nog wel de vraag. En dan maar hopen dat deze minderjarige JK hostesses daarna niet en masse overstappen naar clandestiene prostitutie – iets waar voor gevreesd wordt door veel instanties. Als je eenmaal een paar keer seks hebt gehad voor geld, is het immers gemakkelijk om daarna verder te gaan in die business. Desnoods illegaal.

Erotische fotografie van kinderen en minderjarigen onder de naam chaku-ero is bovendien nog altijd wél toegestaan in Japan, net als het opnemen van kinderverkrachtingen in de ultiem populaire mangastrips – die overal in Tokyo vrij verkrijgbaar zijn. Je geeft daar als land nog altijd het signaal mee af dat het normaal is om een peuter te gangbangen en dit soort zieke seksuele fantasieën te koesteren. Daarmee spoort het ongetwijfeld pedoseksuelen aan om ook in real life toe te geven aan die fantasieën – en niet alleen op papier.

kinderporno als cultureel erfgoed

Het lijkt dan ook alsof Japan aan symptoombestrijding doet en het probleem van kinderporno als cultureel erfgoed niet bij de bron aanpakt. Maar misschien is dat ook wel onbegonnen werk. Want waar begin je, in een land dat onschuldige schoolmeisjes al decennialang ziet als lustobject? Tot dat beeld verdwenen is uit de hoofden van miljoenen mannen, kun je als Japans tienermeisje maar beter heel sterk in je schoenen staan. Daarmee maak je de kans in ieder geval kleiner dat je in handen valt van een oude man, die betaalde seks met jou wil. Simpelweg omdat je er uitziet als een schoolmeisje.