saint kitts & nevis – orkaangeweld

reisavontuur in saint kitts & nevis – 2020

Eén van de eilanden waar ik het meest naar uitkijk om live te zien, is Saint Kitts & Nevis. Ik heb goede verhalen over de (ei)landengroep gehoord en gelezen; tijd dus om het grootste eiland Saint Kitts van dichtbij te bekijken. Dat blijkt tegen te vallen. Al snel valt ons op hoeveel vuilnis en kapotte spullen er op het strand rondslingeren. Hoofdstad Basseterre ziet er zo armoedig uit dat ik me afvraag of de verhalen wel kloppen die ik heb gelezen. Maar dan besef ik dat er in de tussentijd een orkaan heeft huisgehouden op het eiland. Wat ik hier zie, ruim twee jaar later, is hoogstwaarschijnlijk het overblijfsel van deze orkaan. En dan te bedenken dat deze orkaan relatief weinig schade heeft veroorzaakt op het eiland. Eén ding is zeker: orkanen zijn business as usual in dit deel van de wereld. Als local is het dan ook bijna zeker dat je hier regelmatig mee te maken krijgt.

dagelijks risico

Saint Kitts & Nevis ligt in de zogenaamde Atlantische orkaanriem – wat betekent dat zware stormen de eilanden met enige regelmaat treffen. Het officiële orkaanseizoen is tussen juni en november, hoewel in feite de meeste orkanen van augustus tot november toeslaan. Tussen 1998 en 1999 werden de twee eilanden getroffen door drie verwoestende orkanen. Begin september 2017 trof de orkaan Irma veel verschillende Caribische eilanden, waaronder ons eigen Sint Maarten maar ook Saint Kitts & Nevis.

Irma werd geclassificeerd als een orkaan van categorie 5. Het was daarmee de krachtigste orkaan ooit in de Atlantische Oceaan, met windsnelheden van zo’n driehonderd kilometer per uur en hevige regenval. Aanvankelijk werd voorspeld dat Nevis een voltreffer zou krijgen van Irma, maar uiteindelijk nam de orkaan in haar laatste uren een wending en zwenkte deze weg van het eiland. Het land heeft uiteindelijk dus enorm geboft. De stress van de locals op dit soort eilanden moet echter groot zijn in dit soort maanden. Elke dag loop je het risico om je huis en alles op het eiland te verliezen. Je weet natuurlijk wanneer je hier gaat wonen dat je in risicogebied bevindt, maar mensen die hier geboren zijn hebben weinig keuze.

elk nadeel heeft zijn voordeel

Tegelijkertijd geldt dat ook voor mensen die in een gebied wonen waar aardbevingen en tsunami’s voorkomen. Het voordeel van orkanen ten opzichte van zowel tsunami’s als aardbevingen is dat het voorspelbare, zichtbare, levende creaties zijn, die zich een weg banen over de oceaan en kracht opbouwen terwijl ze reizen – of uitstromen in onbeduidende buien. Orkanen worden gemonitord en gevolgd, hun pad kan worden gekend. Hierdoor is het relatief eenvoudig om je erop voor te bereiden. Saint Kitts & Nevis hebben tegelijkertijd pech: die eilanden liggen in het oosten van de Caribbean. Eilanden die het verst naar het westen en het zuiden liggen, waaronder Aruba, Bonaire en Curaçao, hebben de minste kans op orkanen.

Belangrijk voor de locals hier is dat ze al het mogelijke doen om voorbereid te zijn op een orkaan. Die voorbereiding ziet er volgens een local zo ongeveer als volgt uit. Allereerst zorg je voor een verzekering van je huis die orkaanschade dekt. Zoals alle locals hier heb je sowieso een generator in huis en een voorraad lang houdbare voedingsmiddelen, water en brandstof beschikbaar. Is het eenmaal zo ver dat de orkaan in de buurt is, dan is het zaak om stormluiken op je woning te bevestigen, je auto vol te tanken – je weet immers nooit wanneer het tankstation weer beschikbaar is na de storm – en het pad van de orkaan op de voet volgt met tracker-websites en waarschuwingssystemen. Wij volgen bij regen buienradar, deze mensen volgen sites die hetzelfde doen maar dan met een orkaan. Ook de tuin moet even goed gecheckt worden wanneer er een orkaan op komt is. Losse voorwerpen moeten immers worden vastgemaakt of binnen worden opgeslagen.

voorbereiding is key

Tenslotte is het handig om alle apparaten op te laden, zodat je even vooruit kunt met je mobiele telefoon en laptop – voor het geval die generator het toch niet blijkt te doen als het puntje bij paaltje komt. Nog zoiets handigs in dit soort regio’s is het hebben van een watertank in of op je huis. Veel huizen op Saint Kitts & Nevis hebben dan ook zo’n tank. Bij de komst van een orkaan wordt namelijk vaak niet alleen de elektra, maar ook de watervoorziening afgesloten voor bepaalde tijd. Nog handiger is dan dat je niet alleen een watertank hebt maar ook een pomp die automatisch aangaat als het nodig is.

Is de orkaan gearriveerd, dan is er één basisregel die altijd geldt: ga naar binnen en blijf binnen. Het beste is daarbij een kamer te vinden op de begane grond om in te hurken en uit de buurt te blijven van ramen en buitendeuren. Een raam een ​​fractie openzetten is juist wél weer een goed idee: dit voorkomt dat er een vacuüm ontstaat, de meest waarschijnlijke manier om een ​​dak kwijt te raken tijdens de storm. De elektra is op dat moment waarschijnlijk uitgeschakeld door de netwerkmaatschappij; soms is die pas dagen erna weer werkend. Tot die tijd vooral heel zuinig doen met je apparaten, aangezien die nu volledig over moeten op de generator.

tweede golf

Is de orkaan voorbij, dan is het zaak om vooral niet tevoorschijn te komen totdat je zeker weet dat het veilig is om dat te doen. Als het oog van de storm direct over het eiland trekt, is het vrijwel zeker dat er een ’tweede golf’ zal zijn. Die zul je dus altijd af moeten wachten in dat geval. Orkanen brengen steevast een buitengewone hoeveelheid regen met zich mee. Rivieren verschijnen daardoor bijna net zo snel als dat ze verdwijnen, waarbij het water standaard naar beneden stroomt en in de zee eindigt. Een opblaasbaar bootje om door de straten te kunnen varen is dan ook geen overbodige luxe, kan ik me voorstellen.

Direct gaan rijden is op dat moment niet handig. Door puin of vallende bomen is de kans namelijk groot dat wegen geblokkeerd zijn. Ambtenaren op beide eilanden zijn er gelukkig wel op getraind om routes zo snel mogelijk vrij te maken, aldus een aardige meneer die we spreken. Verder moet je op dat moment maar gewoon hopen dat je huis, auto en andere bezittingen er nog staan.  Een orkaan-proof huis is in dit soort (ei)landen misschien wel de beste vorm van verdediging tegen een orkaan. Maar niet iedereen zal zich dat kunnen veroorloven. Hoe dan ook moet je met een orkaan maar nooit sollen. Tegelijkertijd moet je maar gewoon net geen pech hebben.  Dan kun je immers in a blink of an eye alles kwijt zijn.