india – wat je niet ziet, is er niet

reisverhaal in india – 2005

India telt zo’n 1,2 miljoen gedwongen kinderprostituees. Van hen leven er zo’n 400.000 in Mumbai; de helft van hen is tussen de elf en veertien jaar. Er zijn in de ‘culturele hoofdstad van India’ maar liefst 300.000 bordelen waar deze meisjes ter werk gesteld worden. Arme families in het land verkopen hun dochter voor zo’n tweeduizend euro aan een handelaar, niet wetende dat zij daarmee hun dochter meegeven aan de duivel. De Indiase overheid moffelt het probleem van kinderprostitutie ondertussen graag onder het tapijt. Wat je niet ziet dat is er niet, lijkt men te denken. Het probleem is er echter wel. En het is gigantisch.

verkocht

De armoede in India is door onder andere overbevolking, gebrek aan onderwijs, voeding en gezondheid gigantisch. Ouders zijn daardoor vaak zo wanhopig, dat ze geen andere uitweg zien dan hun kind te ruilen voor geld. Zodat er één mond minder te vullen is en de rest daardoor voorlopig voldoende te eten heeft. Of om ervoor te zorgen dat één van de andere kinderen geld heeft om een bruidsschat te betalen. Het bedrag dat zij krijgen voor hun dochter, tweeduizend euro, is enorm – zeker wanneer je bedenkt dat een Indiase familie vaak maar een paar tientjes per maand verdient. Elk jaar worden in India op deze manier duizenden meisjes verkocht en verhandeld. Aan de ouders wordt verteld dat hun dochter in een restaurant aan de slag gaat, of als schoonmaakster. In de hoop hen een beter leven te geven en (vooral) als familie meer financiële armslag te krijgen, geven ouders zo’n meisje mee aan een handelaar.

Wat er vervolgens van het verkochte meisje terecht komt, laat zich alleen maar raden. Dat zij daarbij hoe dan ook in de kinderprostitutie terecht komen, krijgen de ouders uiteraard nooit te horen. Ongeveer vijftien procent van de prostituees in Mumbai, Delhi, Madras, Calcutta, Hyderabad en Bangalore is nog kind. De gemiddelde leeftijd van de meisjes die aan de bordelen worden geleverd daalt bovendien al jaren. Een meisje onder de tien jaar haalt de hoogste verkoopprijs. Het aantal kinderen dat betrokken is bij prostitutie neemt bovendien nog altijd toe met zo’n tien procent per jaar; in tijden van crisis zal dit percentage nog veel hoger zijn. Het probleem wordt dus alleen maar groter.

‘onaanraakbaren’

De meisjes worden veelal met het openbaar vervoer naar de grote stad gesmokkeld. In veel gevallen komen de meisjes zelfs uit Nepal, waar de armoede nog groter is dan in India. Deze meisjes worden op de bus gezet en de grens over gesmokkeld. Ook de politie werkt daar geregeld aan mee. De meisjes zijn zelf in de veronderstelling dat ze in een restaurant gaan werken, of een ander eervol beroep gaan uitvoeren. Wat een drama moet het zijn dat je als tienjarige überhaupt weggerukt wordt van je familie en in je eentje op de bus gezet wordt naar een totaal onbekende stad in een ander deel van je land of zelfs een vreemd land. Laat staan dat bij aankomst blijkt dat je dag en nacht opgesloten wordt in een kooi van één bij twee meter en  twintig mannen per dag moet afwerken, zonder dat er een kans is op ontsnapping. Wat een hel.

Het probleem van kinderprostitutie gaat echter verder dan alleen kinderhandel. Sommige meisjes worden in India zelfs in de prostitutie geboren en weten van kinds af aan dus dat dit hun lot in het leven zal zijn. Zij behoren vrijwel altijd tot de dalit-kaste (‘de onaanraakbaren’), een groep mensen die buiten het kastenstelsel valt en (daardoor) vogelvrij is. Deze vrouwen leven op de harde rand van de samenleving en worden door iedereen afgekeurd en genegeerd. Officiële statistieken van geweld tegen deze vrouwen bestaan niet, omdat de incidenten bijna niet worden gemeld bij de autoriteiten. Mocht er wél melding van worden gemaakt, dan is de kans groot dat er niks mee gedaan wordt. 

behandeld als paria

De Indiase overheid moffelt het probleem van kinderprostitutie ondertussen graag onder het tapijt. En dus wordt er in het land vrijwel niets gedaan om het probleem bij de wortels aan te pakken en het absurde aantal meisjes in de kinderprostitutie naar beneden te krijgen. De Indiase politie werkt invallen bij bordelen vaak tegen; zonder hen kunnen (buitenlandse) hulporganisaties niets doen om de meisjes te bevrijden. Het leven van een meisje is in India uiteindelijk gewoon niet heel veel waard – ook niet wanneer het haar onverhoopt lukt om uit de prostitutie te ontsnappen. Op dat moment wordt het meisje behandeld als een paria, dat zelf om problemen heeft gevraagd en het niet verdient om een liefdevolle relatie te krijgen.

Doordat er in de Indiase media geen aandacht wordt geschonken aan het probleem van kinderprostitutie en kinderhandel, heeft de Indiase bevolking hier weinig kennis van. Het is dan ook maar de vraag of de extreme cijfers wel bij het grote publiek bekend zijn. Zichtbaar is het probleem helaas niet, aangezien alles plaatsvindt achter gesloten deuren. Kinderprostitutie, verkrachting en vrouwenmishandeling zie je niet openlijk op straat gebeuren. Je moet er dan ook zelf moeite voor doen om er meer over te weten te komen. Uit onderzoek is gebleken dat de meerderheid van de locals denkt dat prostituees hun werk vrijwillig doen. Gedwongen prostitutie en kinderhandel zijn dingen waar locals echt niet mee bezig zijn.

voorkeur voor maagden

In Mumbai breng ik heel bewust een bezoek aan de hoerenbuurt, nadat ik een dag gefigureerd heb in een Bollywoodfilm. Ik wil met eigen ogen zien wat er gebeurt in de rosse buurt, die in deze stad bestaat uit slechts veertien straten. Het contrast met de filmset kon er niet groter zijn – met als overeenkomst dat in beide settings niets is wat het lijkt, de man dominant is en er veel geacteerd wordt. De duurste winkels blijken vlakbij de hoerenbuurt gevestigd te zijn. Doordat de buurt eromheen niet vervallen is en de vrouwen er mooie, kleurrijke sari’s dragen (en er dus niet onverzorgd uitzien), is het bijna niet voor te stellen wat hier schuil gaat achter de deuren. Kom je echter dichterbij de bordelen, dan kijken de hoerenmadams je vuil aan en is het duidelijk dat je niet in hun buurt of vaarwater moet komen. Uiteindelijk zie ik dan ook helemaal niets. Het is duidelijk: het is in deze gigantische stad heel makkelijk om niets te merken van de grootschalige kinderprostitutie die er plaatsvindt achter gesloten deuren.

Het probleem van kinderprostitutie in India is ingewikkelder dan in veel andere derdewereldlanden, waar het vaak rechtstreeks verband houdt met sekstoerisme. In India heeft seksuele uitbuiting van kinderen zijn wortels in traditionele praktijken, overtuigingen en genderdiscriminatie. Volgens sommige onderzoeken is kinderprostitutie in sommige delen van de Indiase samenleving zelfs sociaal aanvaardbaar, door de beoefening van Devdasi. Jonge meisjes worden daarbij aan de goden gegeven, waarmee ze in feite een soort religieuze prostituee worden. Devdasi is weliswaar verboden in India, maar vindt nog steeds grootschalig plaats.

verkrachtingsprobleem

Dat zoveel Indiase mannen de voorkeur geven aan seks met een kind, komt voort uit de overtuiging dat seks met een maagd ertoe leidt dat ongeneeslijke ziektes verdwijnen. Het aantal mensen dat met HIV besmet is in India, wordt inmiddels geschat op ruim twee miljoen. De angst voor deze ziekte – die juist via seks overgedragen wordt – heeft de vraag naar maagden en kinderen in de laatste decennia enorm doen toenemen. Klanten denken daarbij ten onrechte dat kinderen minder kans hebben om de ziekte op te lopen. 

Naast kinderhandel en kinderprostitutie is verkrachting een derde  probleem dat gigantisch is in India – óók bij vrouwen in hogere kasten. Experts zeggen dat er in India elke zestien minuten een vrouw wordt verkracht. Daarmee wordt India door veel mensenrechten-activisten het ‘gevaarlijkste land voor vrouwen’ genoemd. Na mijn bezoek aan India is de situatie niet verbeterd op dat vlak: in 2018 werden officieel 33.356 gevallen van verkrachting gemeld in India; in 94% van de gevallen betrof de dader een bekende van het slachtoffer.

tweederangs burgers

Dat zoveel Indiase mannen de voorkeur geven aan seks met een kind, komt voort uit de overtuiging dat seks met een maagd ertoe leidt dat ongeneeslijke ziektes verdwijnen. Het aantal mensen dat met HIV besmet is in India, wordt inmiddels geschat op ruim twee miljoen. De angst voor deze ziekte – die juist via seks overgedragen wordt – heeft de vraag naar maagden en kinderen in de laatste decennia enorm doen toenemen. Klanten denken daarbij ten onrechte dat kinderen minder kans hebben om de ziekte op te lopen. Naast kinderhandel en kinderprostitutie is verkrachting een derde  probleem dat gigantisch is in India – óók bij vrouwen in hogere kasten. Experts zeggen dat er in India elke zestien minuten een vrouw wordt verkracht. Daarmee wordt India door veel mensenrechten-activisten het ‘gevaarlijkste land voor vrouwen’ genoemd. Na mijn bezoek aan India is de situatie niet verbeterd op dat vlak: in 2018 werden officieel 33.356 gevallen van verkrachting gemeld in India; in 94% van de gevallen betrof de dader een bekende van het slachtoffer.

Er is op dit vlak sprake van een sociaal probleem, dat hier zeker debet aan is. India heeft namelijk een patriarchale samenleving, die nu eenmaal meer belang hecht aan mannen. Kinderen internaliseren dit al op zeer jonge leeftijd. De mening en wensen van een meisje zijn simpelweg niet zo belangrijk als die van een jongen. Een meisje leert vanaf jonge leeftijd dan ook dienstbaar te zijn. Wordt er uiteindelijk aangifte gedaan, wat veelal niet gebeurt, dan worden de verdachten vaak beschermd door de politie of politici, of zelfs advocaten. Weliswaar hebben na mijn vertrek uit India een aantal verkrachtingszaken het internationale nieuws gehaald, waardoor er inmiddels meer aandacht is voor dit probleem in het land. Maar een structurele verandering in de mindset van mannen in het land is er niet.

geen happy end

Door de humanitaire crisis die is ontstaan naar aanleiding van COVID-19 in India, is extreme armoede er recent weer enorm gegroeid. Dat hierdoor meer meisjes zullen worden opgekocht  bij arme families valt op één hand na te tellen. Al met al voelt dit als een troosteloos verhaal zonder echt lichtpunt. Zolang meisjes er gezien worden als tweederangs burgers zal er immers niets structureel veranderen. Tot die tijd is dit verhaal er dan ook één zonder happy end.